การสร้างพฤติกรรมความปลอดภัย Tiny Habit: BJ Fogg
Source : BJ fogg
กราฟนี้ เกิดจากงานวิจัยของ Dr. Fogg มหาวิทยาลัยสแตนด์ฟอร์ดใน Behavior Lab ของมหาวิทยาลัย
โดยเขามีความเชื่อว่าพฤติกรรมเกิดจาก
M: Motivation แรงจูงใจ
A: Ability to do ความสามารถ
P :Prompts : สิ่งเร้าหรือกระตุ้น
เราสามารถทำนายพฤติกรรมได้ว่า พฤติกรรมนั้นจะเกิดขึ้นหรือไม่เกิดขึ้น โดยการพล็อตกราฟแล้ว หากปรากฏว่าจุดตัดของ Motivation และ Ability สูงกว่า Action line นั่นหมายความว่าพฤติกรรมนี้ "เกิดขึ้น" ได้
แต่หากจุดตัดของ Motivation และ Ability ต่ำกว่า Action line นั่นหมายความว่า พฤติกรรมนี้จะ "ไม่เกิดขึ้น"
จะเห็นได้ว่า "ถ้ามีแรงจูงใจสูงและ มีความสามารถที่จะทำได้ง่าย" โอกาสที่จะเกิดพฤติกรรมนั้นก็ "เป็นไปได้"
ในทางกลับกัน "ถ้ามีแรงจูงใจต่ำและ ทำได้ยาก" โอกาสที่จะเกิดพฤติกรรมนั้นๆก็ "เป็นไปไม่ได้"
หากมองเรื่องปัญหาจราจรในประเทศของเรา
การที่ผู้ขับขี่ฝ่าฝืนกฎจราจรนั้น มีสาเหตุมาจากอะไร เพราะอะไรเขาถึงทำแบบนี้
เราสามารถใช้โมเดลและกราฟนี้ในการประเมินได้ว่า สาเหตุเกิดจาก
การทำผิดกฎหมายทำได้ "ง่าย" (Easy to do) การไม่สวมหมวกกันน็อคมันสบายกว่าสวมใส่
กลับรถในที่ห้ามกลับรถ หรือ ขับขี่ย้อนซ้อนก็ทำได้ง่าย เพราะไม่ต้องขับไปกลับรถไกลๆ
และ ยังมีสิ่งที่กระตุ้นให้ทำผิดกฎหมายก็เพราะว่า ไม่มีใครว่า ไม่มีคนมาดักจับ (ไม่มี Prompts) อย่างทั่วถึง
และสำคัญมากๆ คือ เคยทำมาหลายครั้งแล้ว ก็ไม่เป็นไร ไม่โดนจับ
จึงเชื่อว่าทำได้ทำให้ "มีแรงจูงใจสูง" (High Motivation) ในการกระทำผิด
นี้คือสาเหตุ ที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุบนจราจรมากมาย แทบทุกวัน
ส่วนวิธีการแก้ปัญหานั้นทำได้โดย
ก็ต้องทำให้มี "แรงจูงใจเกี่ยวกับความปลอดภัยสูง" และ "ปฏิบัติตามความปลอดภัยได้ง่ายขึ้น" และ ต้องมีตำรวจคอย "ยืนกระตุ้น" จุดที่จะเสี่ยงต่อการทำผิดกฎหมาย หรือติดกล้องวงจรปิดปรับกันจริงๆ
รวมไปถึงวิธีการเสริมแรงบวก อาจจะยืนสอนเหมือนตำรวจญี่ปุ่น
โดยตำรวจในญี่ปุ่น จะจับผู้ที่ทำผิดกฎหมายแล้ว ยืน "สอน" จนคยที่ฝ่าฝืนกฎจราจร "เข้าใจ ยอมรับ" แล้วจึงปล่ยให้ขับรถออกไปได้
สำหรับความปลอดภัยในโรงงาน หรือ สถานประกอบการนั้น
ก็สามารถใช้โมเดลนี้ได้ครับ
1. ดูสิว่า ทุกวันนี้แรงจูงใจ (Motivation) ในเรื่องความปลอดภัยของพนักงานเป็นอย่างไรสูงหรือต่ำ?
2.มีอะไรบ้างที่เป็นตัวกระตุ้น(Prompts)ให้เขาทำงานด้วยความปลอดภัย ?
3.ความปลอดภัยที่เราสร้างมาตรฐานให้เขาปฏิบัตินั้นง่ายหรือยากเกินไป (Ability)?
ลองนำไปใช้กันดูนะครับ
___________________________ปราโมทย์ โอภาสมงคลชัย
พฤติกรรมความปลอดภัยสร้างได้
